2008

JUBILEUMTOESPRAAK

Dhr. van Engelen, voorzitter streekmuseum

Dames en heren, als voorzitter van de stichting Streekmuseum Stevensweert / Ohé en Laak, heet ik u namens ons bestuur en gidsen van harte welkom. Fijn dat u er bent!
Mijn rede bestaat uit drie onderwerpen.

1. Terugblik:
•    De aanleiding om te komen tot een museum op het Eiland in de Maas, was de combinatie van een aantal factoren. De belangrijkste was de renovatie van de historische kern van Stevensweert eind zeventiger jaren. Daarnaast het feit dat het pas gerenoveerde Protestants kerkje leeg stond. Eén van mijn motieven om actief te worden met de oprichting was o.a. de indrukwekkende maquette van de vesting Stevensweert, die Har Rutten thuis op zolder had staan.
•    Het museum is in 1983  tot stand gekomen in de prima samenwerking met de gemeenten Stevensweert en Ohé en Laak, en met de eigenaren van het protestants kerkje.
•    De samenstelling van het eerste bestuur was: voorzitter Frans Veld, secretaris en conservator Har Rutten, penningmeester John van Engelen, leden Pierre Jessen, Harrie Sangers en  Dily Mueters.
•    Vanaf 1983 een goede samenwerking met de jubilerende vereniging Amici Insulae.
•    Veel culturele hoogtepunten hebben we in deze eerste 25 jaar gekend; bijzondere tentoonstellingen: munten en kaarten (inclusief uitgifte boek),  ruim 22 beelden van Jan van Steffeswert (incl. catalogus); Kasteel Walborg en haar bewoners, Antoon Stokbroekx en zijn afstammelingen in de Kunst. Verder de huidige in eigen beheer uitgebrachte videofilm, het opzetten van de eigen museum-website en het programmeren van een digitale infozuil, ondermeer met voor de jeugd  interessante programma’s. Het zal u niet verbazen dat onze conservator dit soort problemen laat oplossen door een van zijn familieleden!
•    Streven naar permanente uitbreiding van de collectie: o.a. de replica van het beeld van Jan van Steffeswert, de Anna-te-Drieën van Pey, gesneden door de in 2008 overleden  Pierre Boumans (familie van de eerder genoemde Antoon Stokbroekx). Verder de schenking van de originele verbouwtekeningen van kasteel Walborg uit ca. 1725, welke we hebben laten restaureren.
•    Veelvuldig werden de handen uit de mouwen gestoken, met als belangrijkste resultaten: het blootleggen van tot dan toe onbekende fundamenten van het rondeel van het kasteel van Stevensweert; opgraving in het protestants kerkje (kelder) en het in kaart brengen van de fundamenten van kasteel Walborg. Verder, na het in eigendom verwerven van de historisch belangrijke familiebegraafplaats naast het protestant kerkje, het herstel van de mergelmuur met schietgaten van het voormalige kasteel.
•    Voor de huisvesting van het museum zijn we in 1983 gestart in het protestants kerkje, met o.a. een eigen samengesteld diaklankbeeld, in eigen beheer samengestelde expositiepanelen en vitrinekasten. Stevig maar ook loodzwaar, zoals we vaak daarna hebben ervaren als er weer zaken omgebouwd moesten worden.
•    M.i.v. 1991 kwam door de eerste gemeentelijke herindeling het door architect Pierre Cuypers gebouwde voormalige gemeentehuis van Stevensweert leeg te staan. In overleg met de gebouwenbeheerder, de Stichting Gemeenschapshuis Stevensweert, konden wij een groot deel hiervan gaan huren en ging de permanente collectie hier naar toe. In 2007 hebben we door het sluiten van de bibliotheek ook de oude raadszaal op de eerste verdieping in gebruik kunnen nemen.
Recent zijn aanpassingen doorgevoerd i.v.m. beveiliging, brandalarm en zeer onlangs de nieuwe balie en aanpassingen voor minder validen.
•    De uitbouw van de permanente museumcollectie is een doorlopend proces; momenteel zijn er in totaal bijna 1200 door de conservator geregistreerde voorwerpen.
•    Ons streven naar kwaliteit boven kwantiteit hebben we beloond gezien, door de toekenning van het keurmerk van de voorlopige museumregistratie in december 2005. Weliswaar voorlopig maar voor drie jaar, omdat we aan alle onderdelen voldoen, met uitzondering van de omvang van de openstelling. Met medewerking van de gemeente hopen we zeer binnenkort ook aan deze eis te kunnen voldoen.
•    Als we als bestuur van het museum terugkijken naar onze eerste 25 jaren, dan durf ik te stellen dat we daar trots op mogen zijn. Er is heel veel bereikt in een korte tijd, zeker als we de laatste 2000 jaar geschiedenis als maatstaf nemen.
•    Dit alles hebben we gerealiseerd door intensieve samenwerking met :
* Een zeer enthousiast team van gidsen (momenteel 9), die per jaar ca. 100 groepen rondleiden. Op basis van tellingen hebben we in die 25 jaar 70.000 bezoekers ontvangen.
* Een actief en kritisch bestuur, met heel weinig verloop. Dit duidt op een goede teamgeest, waar veel handjes uit de mouwen gestoken moeten worden, op de zeer diverse gebieden waarmee het museum te maken heeft. Helaas kunnen twee bestuursleden die zeer veel voor ons museum hebben betekend, ons jubileum niet meer meemaken. Ik verzoek u een moment stilte te houden voor oud-voorzitter Harrie Sangers en de alles- regelaar Dily Mueters-Richter. Dank u.
* Voor alle duidelijkheid: zowel bestuur, conservator en gidsen zijn onbetaalde vrijwilligers.
** Een fijne samenwerking met het bestuur en leden van de jubilerende vereniging Amici Insulae. Al 25 jaar hebben we een bestuurlijke en financiële band. Het laatste jaar hebben we in het kader van het jubileum intensief in werkgroepen samengewerkt. Hierbij waren ook een beperkt aantal niet-bestuursleden betrokken: Joep Cuypers, Arie Paes, Theo van de Tjoek, Sergio en Ineke van Santvoort Vorst en de KVW-stichtingen van Ohé en Laak en Stevensweert. De resultaten zullen we u vandaag tonen! Zonder iemand anders te kort te doen, een groot compliment voor secretaris Hans Richter.
** Bedankt ook de groep vrijwilligers die op ons verzoek het museum ondersteunen met het oplossen van meestal technische en bouwkundige problemen. Vooral  Karel van de Laar is een handige kerel!
** Bedankt: de schenkers en bruikleengevers die van groot belang zijn om de collectie verder uit te breiden.
** Bedankt: de besturen van de R.K. parochie St. Stephanus en van de Protestantse Gemeente Maasbracht–Stevensweert, die reeds 25 jaar beide kerkgebouwen gratis ter beschikking stellen voor door ons georganiseerde rondleidingen.
** Bedankt: de verhuurder Stichting Gemeenschapshuis Stevensweert die sedert 1991 het gebouwencomplex beheert.
** Bedankt de inmiddels opgeheven gemeenten Stevensweert, Ohé en Laak, Maasbracht en de huidige gemeente Maasgouw, zonder wiens subsidie en huurcompensatie we financieel niet zouden kunnen rondkomen.
** Bedankt de sponsoren o.a. de sponsor voor de replica van de Kantharos, de Rabobank Echt e.o. die de hele jeugdactiviteiten hebben gesponsord en het Fonds voor Sociale Instellingen (onderdeel van DSM), de gemeente Maasgouw en de leden van Amici Insulae zonder wiens financiële bijdragen deze vorm van het jubileum niet mogelijk zou zijn geweest.
** Tenslotte bedankt: de partners van de gidsen en van de bestuursleden. Immers dit vrijwilligerswerk kost veel tijd, dat vaak ten koste van het gezin gaat.

2. Toekomstige te realiseren onderdelen:
•    Uitbreiding van de openstelling van het museum met twee middagen per week; vrijwilligers voor
      toezicht kunnen zich na afloop melden!
•    Permanente museumregistratie!
•    Eventuele samenwerking met het nieuw opgestarte VVV Midden-Limburg.
•    Het realiseren van de lift in het museum voor de minder validen.
•    Bestuursuitbreiding / jonge aanwas voor toekomstige opvolging van
      huidige bestuurders en / of gidsen.
•    De realisatie van een deel van de vestingwerken.

Ik wens u namens bestuur en gidsen van het museum allen een fijne jubileumdag toe!


J. van Engelen, voorzitter Streekmuseum


Vervolgens vroeg de voorzitter aandacht voor de jubilarissen van het museum.

3. Jubilea:

Behalve het jubileum van onze Stichting hebben ook twee gidsen en twee bestuursleden, welke allen vrijwilligers zijn, vandaag hun 25-jarig jubileum.
Ik zal in het kort een woord richten aan drie van de vier jubilarissen:

•    Gids Annie Vos-Majolée.
Annie, je opleiding als onderwijzeres komt jou prima van pas bij het gidsen.
Zowel het gebruik van je stem, als ook je uitstraling maken het boeiend om je rondleiding als bezoeker te volgen.
Je bent in staat om je huishouding, het omaschap en het gidsen prima te combineren. Gérard Rutten doet zelden tevergeefs een beroep op jou om weer een groep voor je rekening te nemen.
Kleine anekdotes:
** Je schijnt meestal in het dialect te starten, om vervolgens toch in ABN je rondleiding af te ronden.
** Je bent kennelijk zo geconcentreerd op het programma van de rondleiding dat je één afspraak, dat je gasten onderweg voorzien zouden worden van een drankje, vergeten bent. Hierdoor heeft de betreffende mevrouw van het restaurant met het drankje het hele dorp afgelopen om jullie te vinden.
** Jouw man Jac heeft zich jammer genoeg moeten afmelden omdat jullie vandaag tevens een familiereünie hebben.
** Annie, we hopen dat we als museum nog veel jaren een beroep op je mogen doen.
** Als blijk van waardering bijgaand cadeau.
 
•    Gids Hans Richter.
Hans, volgens Gérard ben jij de populairste gids, immers veel regelaars van groepen vragen om door jou rondgeleid te worden. Dat komt ongetwijfeld omdat jij, tot in Parijs, enthousiast over het Eiland van de Maas kunt vertellen. Daarnaast ben je een begerenswaardige vrijgezel! Ook jouw opleiding als onderwijzer komt jou goed van pas tijdens de rondleidingen, tevens jouw kennis van vreemde talen.
Wat verder opvalt is dat jouw rondleidingen bijna altijd langer duren dan de planning, de gasten krijgen meer waar voor hun geld dan ze betaald hebben.
Hans, je bent niet alleen actief als gids maar net zoals Wiel Tubée en Jan Cuypers verlichten jullie het bestuur door ook toezicht  te houden in het museum.
** Hans, we hopen dat we als museum nog veel jaren een beroep op je mogen doen!
** Als blijk van waardering bijgaand cadeau.

•    Conservator en secretaris Har Rutten; daarnaast vertegenwoordiger namens het museum in het bestuur Amici Insulae en verder secretaris van de Stichting Gemeenschaphuis Stevensweert. Jarenlang lid van de Gemeentelijke Monumentencommissie van de gemeente Maasbracht en lid van de commissie die de jaarlijkse Gemeentelijke Monumentendag organiseert.

Har, je hebt niet alleen veel functies, maar je bent zowel beleidsmatig als uitvoerend bij dit alles zeer intensief betrokken. En dit alles als vrijwilliger naast je baan als onderwijzer!
* Je bent ongelofelijk allround. Ga maar na: het samenstellen van de drie maquettes in het museum (vesting Stevensweert, het kasteel van Stevensweert en kasteel Walborg).
* Het conserveren van alle mogelijke vondsten: sterk verroest ijzerwerk weet jij weer om te toveren tot een collectie-item.
* Archiefwerk: m.i. de grootste vondst de uitbreiding van het kasteel van Stevensweert, met het rondeel.
* Het uitvoeren en het in kaart brengen van opgraafwerkzaamheden.
* Het schrijven van historisch verantwoorde boeken: “Stevensweert Munten en kaarten” in 1982, “Stevensweert in oude ansichten” in 1985, “Stevensweert en Ohé en Laak van 1900 tot nu” in 1993, ‘Driehonderd jaar Protestantisme in Stevensweert” in 2002,  met als laatste voorbeeld  “Stevensweert vesting aan de Maas” in 2008.
* Het regelen van tal van zaken zoals de replica van het Anna-te-Drieënbeeld van Jan van Steffeswert  en onlangs de replica van de Kantharos.
* Har, dit alles doe je allemaal regelen op een zeer aimabele manier, zodanig dat nagenoeg niemand je een verzoek durft te weigeren.

Har, ik durf te stellen dat als jij er niet zou zijn geweest, dat wij hier op het Eiland in Maas geen museum zouden hebben.
Hartelijk proficiat met je jubileum en dank voor dit alles. We hopen dat je nog veel energie in ons museum wilt steken. Hierbij je meer dan verdiende cadeau en een bloemetje voor je vrouw Annie.

•    Bestuurslid John van Engelen: uitgesproken door Har Rutten.
In het 25-jarig bestaan van het Streekmuseum zijn er drie voorzitters geweest. Ik vind het een voorrecht ze alle 3 te hebben mogen meemaken. De eerste was Frans Veld. Als lid van de Hervormde Gemeente was hij in 1983 een onmisbare schakel tussen de eigenaar van de protestantse kerk en het op te richten museum. Dankzij zijn inzet en betrokkenheid konden wij onze gedurfde plannen realiseren en de kerk inrichten als museum. In 1984 werd hij als voorzitter opgevolgd door ons bestuurslid Harrie Sangers. Op een heel eigen persoonlijke wijze  heeft hij leiding gegeven aan de verdere uitbouw van het museum en in 1991 aan de verhuizing naar het vrijgekomen gemeentehuis van Stevensweert. Helaas overleed Harrie in 1998, menselijkerwijs veel te vroeg. Hoe graag had hij dit jubileum meegevierd. Tot aan Harrie’s overlijden had John van Engelen de functie van penningmeester vervuld maar nu nam hij, naast diverse andere activiteiten in onze dorpsgemeenschap, ook nog de taak van voorzitter erbij. Lijkt u deze dubbelfunctie, die drie jaar geduurd heeft, wat veel? Dan leg ik u wat vragen voor:
Zoekt u iemand met ervaring in het jeugd- en jongerenwerk? Zoekt u iemand met ervaring in het kerkbestuur? Zoekt u een trouwe beoefenaar van de volleybalsport? Zoekt u een lid van de Ambrosiusbroederschap? Zoekt u iemand die al meer dan tien keer de Kennedymars heeft uitgelopen? Zoekt u iemand met ervaring in een schoolbestuur? Zoekt u een man met ervaring om excursies te organiseren? Zoekt u iemand met ervaring bij archeologische opgravingen? Zoekt u iemand met verstand van tuinieren op de wal (heel anders dan archeologisch graven!)? Zoekt u iemand met kennis over het energiebeheer in Nederland (maar niets kan doen aan de stijgende energieprijzen)? Zoekt u iemand die altijd de handen uit de mouwen wil steken? Ik zal nog wel een aantal zaken vergeten zijn, maar het antwoord op al die vragen is: neem contact op met John van Engelen en het komt goed! John, ik mag het niet te lang maken, is me uitdrukkelijk gezegd. Daarom: onze hartelijke gelukwensen met je jubileum en heel erg bedankt voor die geweldige inzet van jou op zoveel terreinen en dan natuurlijk speciaal voor je enorme inzet voor ons Streekmuseum. Als concrete blijk van onze waardering wil ik je hierbij namens het museumbestuur het gebruikelijke cadeau voor de jubilarissen aanbieden. Van harte proficiat!