WAPEN EN VLAG VAN DE NIEUWE GEMEENTE MAASBRACHT

H.G.M. Rutten

Zoals bekend werden per 1 januari 1991 de vier gemeenten Linne, Maasbracht, Stevensweert en Ohé en Laak samengevoegd tot één gemeente onder de naam "Maasbracht".
Om tot uitdrukking te brengen dat er vanaf dat moment sprake was van een nieuwe gemeente, moest er een nieuw gemeentewapen en een nieuwe gemeentevlag worden ontworpen.

Om tot een verantwoord resultaat te komen, werd vroegtijdig, nog vóór de feitelijke herindeling, advies gevraagd aan de Hoge Raad van Adel in Den Haag. Op 30 augustus 1990 stuurde de Hoge Raad een brief terug met daarin een voorstel voor een nieuw gemeentewapen. Hierin werd geadviseerd om een keuze te maken uit de zeven figuren in de wapens der op te heffen gemeenten (Ohé en Laak: St. Anna; Maasbracht: St. Gertrudis en Andrieskruis; Linne: St. Martinus en twee Gelderse leeuwen; Stevensweert: Piersheimse leeuw en korenaren).
De Raad was van oordeel dat gezien het inwonersaantal St. Martinus (Linne) er St. Gertrudis (Maasbracht) de nieuwe gemeente genoeg zouden representeren. Omdat heiligen echter oneigenlijke wapenfiguren zijn, koos de Hoge Raad voor hun attributen: St. Martinus werd gesymboliseerd door een geschuind schild en St. Gertrudis door een kromstaf waartegen drie muizen opklimmen. In dit voorstel van de Hoge Raad van Adel zou aldus niets zijn terug te vinden van de vroegere wapens van Stevensweert en Ohé en Laak.
Gelukkig was de Commissie Bestuurszaken van de gemeente Maasbracht niet zo erg gelukkig met het voorstel van de Hoge Raad. De Commissie wilde graag de onderlinge lotsverbondenheid via het water (Maas, Oude Maas en Julianakanaal) van de vier vroegere gemeenten beter laten uitkomen. Bovendien gaf men er de voorkeur aan om niet alleen heiligen maar ook hun attributen, uit het nieuwe gemeentewapen te weren.

Inmiddels was ook het Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap, en wel speciaal de Limburgse Commissie voor Wapen- en Vlaggenkunde, bij het ontwerpen van een nieuw wapen en nieuwe vlag betrokken geraakt. Deze Commissie, -beter bekend met de streekeigen historie,kwam met een geheel ander voorstel dat overigens ook de goedkeuring van de Hoge Raad van Adel zou verkrijgen. De voorstellen van de Limburgse Commissie voor het wapen en de vlag werden door de Commissie Bestuurszaken en later door de gemeenteraad (vergadering van 20 juni 1991) akkoord bevonden.

Voor het nieuw ontworpen gemeentewapen (zie afbeelding) werd de volgende verklaring gegeven. Het St. Andrieskruis (van de vroegere gemeente Maasbracht) verwijst naar Echt, waartoe Maasbracht vroeger behoorde. Met de Gelderse leeuw (van Linne) wordt tot uitdrukking gebracht dat het hele gebied van de nieuwe gemeente vroeger behoorde tot het zgn. Overkwartier van Gelre. De Pietersheimse leeuw (van Stevensweert) accentueert de belangrijke plaats die Stevensweert als vesting heeft bekleed.
Van het gemeentewapen van Ohé en Laak werd geen element overgenomen. De Commissie had hiervoor twee argumenten. Het eerste is hierboven reeds aangehaald: heiligenfiguren zijn oneigenlijke wapenfiguren en daarom niet geschikt voor een gemeentewapen. Ten tweede was de Commissie van oordeel dat Ohé en Laak voldoende gerepresenteerd werd door de reeds verwerkte symbolen, immers:
- het behoorde eveneens tot het Overkwartier van Gelre (Gelderse leeuw)
- het behoorde tot ca. 1635 tot de Schepenbank en heerlijkheid Stevens-weert (Pietersheimse leeuw)
- het behoorde tot ca. 1635 tot de Schepenbank Echt en bovendien tot ca. 1860 tot de parochie Echt (St. Andrieskruis).
Voor de nieuwe gemeentevlag (zie afbeelding) werden de volgende argu-menten gegeven. De kleuren zijn overgenomen uit het gemeentewapen (rood, wit, blauw en geel). Ze staan voor de vier samengevoegde gemeenten. De blauwe, vier keer golvende baan links stelt de rivier de Maas voor, waarbij de vier golven weer de vier opgeheven gemeenten symboliseren. De smalle, gele baan met aan de rechterzijde een rechte lijn symboliseert de vruchtbare landbouwgrond op de oevers van de Maas. De rechte lijn symboliseert de rechte oostgrens van de nieuwe gemeente (Julianakanaal en spoorlijn). Het rechter, rode gedeelte stelt de nieuwe gemeente Maasbracht voor. Het witte anker tenslotte symboliseert de beroeps- en recreatieve scheepvaart. De twee uiteinden van het dwarshout en de plaats waar normaal gesproken de ring zit, zijn herkruist. Dit verwijst naar het "Echter" verleden van Maasbracht.

H.G.M. Rutten.

Het afgewezen voorstel van de Hoge Raad van Adel

Gemeentewapen van Maasbracht

Gemeentevlag van Maasbracht