1998

H.G.M. Rutten

LIJSTE VAN CONSUMPTIE EN BEDRIJF DER GEMEENTE VAN STEVENSWEERD VOOR DEN JAARE 1784.
In ons vorige jaarboek (1997, nr. 15) staat op bladzijde 21 een lijst van beroepen die in Stevensweert voorkwamen in het jaar 1850. In het oud-archief van de gemeente Stevensweert, sinds 1991 ondergebracht in het archief van de gemeente Maasbracht, bevindt zich onder inventarisnummer 63 een interessant overzicht van ambachten zoals die werden uitgeoefend te Stevensweert in het jaar 1784.1) Deze lijst geeft een momentopname van de ambachtslieden met vermelding van het door hen in dat jaar uitgeoefend beroep (het veel voorkomende beroep van boer wordt niet tot de ambachten gerekend en is dus ook niet in de lijst opgenomen).

We zouden best jaloers kunnen zijn op het grote aantal ambachten dat toen, ruim 200 (!) jaar geleden, in het kleine Stevensweert werd uitgeoefend.
Ook is het opmerkelijk dat een en dezelfde persoon vaak meerdere ambachten uitoefende. Zo was bijvoorbeeld Hendrik Rutten tapper, schenker 2) en ook nog timmerman. We gaan ervan uit dat dit laatste zijn hoofdactiviteit was en dat hij, zoals zovele andere inwoners, er nog iets op een andere manier probeerde bij te verdienen. Dat dit gebeurde door het verkopen van bier en sterke drank, is niet zo vreemd. Het is nog niet zo lang geleden dat Stevensweert verhoudingsgewijs het grootste aantal cafés van Limburg telde! En ook nu, anno 1999, hoeven de inwoners en de bezoekers van buitenaf geen dorst te lijden. Wel zijn de localiteiten enorm verbeterd. Waar vroeger de eenvoudige huiskamer vaak tevens de functie van gelagkamer vervulde, vindt de bezoeker nu modern geoutilleerde bedrijven met gezellige terrassen waar het goed toeven is.
Bijzonder is ook het groot aantal keren dat het schoenmakersambacht wordt vermeld. Door maar liefst elf mensen wordt dit ambacht uitgeoefend terwijl er ook nog eens drie klompenmakers voorhanden waren. Uiteraard waren de wegen in die tijd slechter en werd er meer gebruik gemaakt van de benenwagen dan nu; toch is het aantal schoenmakers opvallend hoog. Hun omzet zal dan ook niet groot zijn geweest en men kan verwachten dat ook zij op nog andere manieren (al dan niet in deze lijst vermeld) aan de kost kwamen.
We laten de lijst hieronder in zijn geheel volgen:
Jan Quisine slachter
Hannes Tubee kleermaker
Peter Tubee schoenmaker
Wilm Giljaar tapper en schencker
Wed. L. Weustenraad bakker ambacht
Jan Frens schoenmaker
Joseph Schoonderwalt wever met een getouw
Wed. Montforts haeren soon barbier
Peeter Leusen spoel-draijer
Engelbert Pierloo kleermaker
Hend. Denier timmerman
Arn. Bongers schoenmaker
Gilis Liboo cramer
Michael Tubee slachter en barbier
Herm. Dupont cramer, tapper, schencker en slachter
Nicolaas Knaapen smit
Johannes Cranssen cramer, tapper en schencker
Helmus Thijssen schoenmaker
Peter Tubee kleermaker
Leon. Pierloo schoenmaker
Joost Schreurs spoelendraijer
Peter Windelen wever met een getouw
Johannes Korpelijn kledermaker
Johannes Quaanjerd schoenmaker
Anthoon Liebergen schoenmaeker
Francois van Eerdewijk schoenmaker
Mathis Reuten kleermaker
Hend. Tubee barbier
Corn. van Boven bakker
Hend. Rutten tapper, schencker en timmerman
Pit Jochams wijntapper
Thijs Simons schoenmaker
Wilm Wagemans wever met twee getouwen
Wed. Janssen haaren soon kuiper
Wed. Konings kramersse
Wed. Guurts brouwer, tappen, schencken en cuiper ambacht
Christ. Hoeben cramer, wijn, bier en genever schencker
Mathie Rutten craemer
Mart. Swerten cramer, bier en genever schencker
Jan Tubee schoenmaeker
Wilm Tubee kleermaker
Schepen Piels cramer, tapper en schencker
Jan Moumens kuiper
Hend. Tubee kleermaker
Anthoon Rutten timmerman
Andries Rutten timmerman en genever schencker
Hend. Dacus schoenmaker
Wilm Bosch bakker
Thedore Notte kraemer
Peter Buunen wijn, bier en genever schencker en kraamer
Postmeester Denouden kramer
Wed. Krijn bakker ambacht, craamersse, tappen en schencken
Jan Cuipers timmerman
Christhiaan Mouwens brouwer en milter 3)
C. Peeters metzelaar
Jan Pierre Rutten kramer
Mathijs Rutten kramer
Theod. Cuipers kleermaker en kraamer
A. van der Leeuw brandewijn verkoper en cramer
Buiten Steevensweerd (bedoeld wordt buiten de vesting, dus in de gehuchten Bilt, Brandt en Eiland):
Peter Beckers genever schencker
Mathijs Janssen klompemaker
Mathijs Borckelmans klompemaker
Wed. Cuipers smit ambacht, bier en genever schencken
Bert Mangels wever met een getouw
Herm. Geurts brouwer, milter en tapper
Arn. Walraeven kuijper
Dirck Moors klompemaker
Aldus aengegeven ter presentie van ons ondergess. GeErffdens ende Regenten in judicio binnen Steevensweerd den 27 meij 1784.
A. van der Leeuw, P. Mintes, W, Piels, C. Peeters. Mij present P. Reggers, secretaris.
H.G.M. Rutten
1) Gemeente-archief Maasbracht, Oud-archief gemeente Stevensweert inv. nr. 63, "Bijlagen bij de rekening van den schatheffer M. den Ouden, 1784".
2) Iemand die sterke drank schenkt.
3) Iemand die mout bereidt (grondstof voor jenever).v