2008

HET VELD- EN WEGKRUIS BIJ DE HOMPESCHE MOLEN

P. Boesveld

Op 23 juni 2007 werd het in verval geraakte wegkruis bij de Hompesche molen in ere hersteld en door pastoor Creemers opnieuw ingezegend. In ons jaarboek nummer 25 (2007) besteedden we daar aandacht aan via een artikel uit weekblad De Trompetter. Naar aanleiding hiervan ontvingen we in juli 2008 onderstaande reactie van de heer P. Boesveld uit Twello. Hij was in de jaren 1952-1955 grenscommies te Stevensweert en Ohé en Laak. In die tijd was het wegkruis voor hem een bekende locatie.
Over zijn verblijf op het Eiland in de Maas schreef hij voor ons  reeds eerder een interessante bijdrage (zie jaarboek nummer 17, 1999).  

Waar op de achtergrond van de foto (jaarboek 2007, blz. 33) een watervlakte zichtbaar is, golfden in 1952-1954 graanvlakten en lagen velden met landbouwgewassen.
Voor het dienstdoend Douanepersoneel had het kruis een andere betekenis: “Punt 18”. Hoewel op de puntenstaat van de Douanedienst “Punt 18” werd omschreven met: “liggend bij de Hompense Molen”, was het veldkruis gelegen op een kruispunt van landwegen. Tussen de akkers voerde een landweg vanaf Ohé in de richting Stevensweert en van de Laak leidde een soortgelijke weg naar het kruisbeeld, komend langs de molen van Sangers.
Douanepersoneel, woonachtig in Ohé, behorend tot de post Stevensweert en ambtenaren in Stevensweert woonachtig, vonden hier het “Begin- en Eindpunt”, ongeveer halverwege de beide plaatsen. Incidenteel werd “Punt 18” voorgeschreven als “Verschijningspunt”, in deze ongehoorde associaties oproepend. Dergelijke “Verschijningspunten” konden overal in het terrein zijn en waren bedoeld als controlepunten voor de hogere dienstleiding: men moest vindbaar zijn ter controle van de dienstuitvoering!
“Punt 18” was enerzijds eenzaam gelegen en anderzijds idyllisch tussen de landerijen, soms net geploegd, soms met wassens graan of andere veldproducten begroeid. Ieder seizoen was het er anders. Soms adembenemend mooi en stil en dan weer was het er guur, in strenge winters werd het gemeden. Sneeuwval maakte het moeilijk bereikbaar en soms zelfs onbereikbaar!
Bij samenkomst aan het begin van de dienst bracht een enkele collega een groet aan het kruis. Soms de ambtelijke groet en soms een kruis slaand: Christus ter ere. Niet-katholieken hadden niets met het kruis in religieus verband, maar sommigen toonden toch eerbied.
Opmerkelijk was dat er vrijwel niets gebeurde. Sporadisch voorbijgangers, wat het verleidelijk maakte er enige tijd door te brengen en de omgeving in je op te nemen: ruim uitzicht naar vrijwel alle kanten, met de dorpen op de achtergrond: het had geschilderd moeten worden door een goed landschapsschilder!
Vragen doemen op: hoe oud is het kruis tussen de akkers en wie nam ooit het initiatief tot het plaatsen. Had het oprichten op die plek een aanleiding?
De vraag hoe het teken aan zijn einde kwam, is duidelijk: gewin en daardoor verwoesting. De loop der zaken.

Een nieuw tijdperk is aangebroken: het kruis heeft de juiste plaats weer ingenomen!